انواع دانه قهوه
بررسی انواع دانه قهوه
همانند میوههایی مثل سیب و انگور، گیلاس قهوه هم بسته به نوع درخت، گونههای بسیار متفاوتی دارد. درحالیکه تنها بخش کوچکی از این گونهها در سراسر دنیا مورد استفاده قرارمیگیرند، اما همچنان گونههای جدیدتری در حال کاشت و شناسایی هستند.
گونهی عربیکا و ربوستا
درخت قهوه، که جز درختان گلدار است, “کافیا” نام دارد. باتوجه به اینکه دانشمندان همچنان درحال شناسایی گونههای جدید این گیاه هستند، روش طبقهبندی آنها تغییر میکند. امروزه حدود ۱۲۴ گونهی مختلف کافیا شناسایی شدهاست که تقریبا دوبرابر تعدادی است که ۲۰ سال پیش میشناختیم.
گونههای متفاوت کافیا، بهطور طبیعی در ماداگاسکار، آفریقا، جزیرههای ماسکارین، کومورس، آسیا و استرالیا میرویند.
بهطورکلی، چهار گونهی اصلی ازاین گیاه شناخته شدهاست: عربیکا ( Arabica)، ربوستا (Robusta)، لیبریکا(Liberica) و اکسلسا( Excelsa). دو گونهی اول، عربیکا و ربوستا، حدود ۹۹ درصد از تولید قهوهی تجاری سراسر دنیا را دربرمیگیرند
تفاوتهای عربیکا و ربوستا
عربیکا | ربوستا | ویژگی |
۴۴ | ۲۲ | کروموزومها: با نگاهی به کروموزومهای گیاه عربیکا، علت پیچیدگیهای طعمی در این گونه کاملا معلوم میشود. |
عمیق: درختهای عربیکا باید با فاصلههای ۱.۵ متری از هم قرار بگیرند تا ریشهها جای راحتی داشته باشند. | کوتاه و پراکنده | ریشهی درخت: ریشههای عربیکا بلندتر هستند و مواد غنی بیشتری جذب میکنند. |
۱۵ تا ۲۵ درجه سانتیگراد. این گیاه نیاز به دمای متعادل دارد. | ۲۰ تا ۳۰ درجه سانتیگراد. گیاه ربوستا در دمای بالا نتیجهی خوبی میدهد. | دمای مناسب برای رشد: گیاه قهوه به یخزدن بسیار حساس است. |
ارتفاع ۹۰۰ تا ۲۰۰۰ متر بالاتر از سطح دریا. این بازه برای میزان بارش و دمای مورد نیاز گیاه بسیار مناسب است. | ارتفاع صفر تا ۹۰۰ متر از سطح دریا. این گیاه نیازی به هوای خنک ندارد و در ارتفاعات پایینتر کاشته میشود. | ارتفاع و عرض جغرافیایی: هر دو گونه در مناطق استوایی پرورش مییابند. |
۱۵۰۰ تا ۲۵۰۰ میلیلیتر. به دلیل ریشههای عمیق، این گونه به راحتی آب را از اعماق زمین جذب میکند. | ۲۰۰۰ تا ۳۰۰۰ میلیلیتر. ریشههای کوتاه این گیاه نیاز به بارش زیاد دارد تا جذب آب راحتی داشتهباشد. | میزان بارش: باران کمک زیادی به شکوفه دادن درخت میکند اما بارش زیاد یا خیلی کم میتواند به شکوفه و گیلاس قهوه آسیب بزند. |
پس از بارشها. شرایط آبوهوایی پروش عربیکا بهگونهای است که تشخیص زمان بارشها آساناست و به راحتی میتوان زمان شکوفهدهی را تخمین زد. | غیرقابل پیشبینی. ربوستا در هوای شرجی و گرم عمل میآید و در این نوع شرایط آبوهوایی، پیشبینی زمان دقیق ممکن نیست. | زمان شکوفه دهی: هردو گونه پس از بارشها شکوفه میدهند اما باتوجه به تغییر زمان بارشها ممکن است زمان شکوفه دادن تغییر کند. |
۹ ماه. میوهی عربیکا زودتر میرسد و امکان شروع دورهی جدید کشت، برای اینگونه زودتر فرامیرسد. | ۱۰ تا ۱۱ ماه. میوهی ربوستا زمان بیشتری نیاز دارد تا برسد. | مدت زمان تبدیل شکوفه به میوه: زمانی که هرگونهای برای بالغ شدن نیاز دارد متفاوت است. |
۱۵ تا ۱۷ درصد. مقدار بالای روغن به بافت روان و خوشآیند این گونه کمک میکند. | ۱۰ تا ۱۲ درصد. پایین بودن مقدار روغن ربوستا، دلیلی بر کرمای سنگین و پرمایهی این گونه است. | میزان روغنی بودن دانهها: مقدار روغنی که در دانه وجود دارد تاثیر زیادی بر شاخصههای معطر قهوه دارد و از این جهت، نشانهی خوبی برای تشخیص کیفیت قهوه میباشد. |
۶ تا ۹ درصد | ۳ تا ۷ درصد. پایینتر بودن شیرینی این گونه، باعث طعم سنگین، تلخ و ماندگاری پسمزه میشود. | میزان شکر در دانهها: این مقدار با فرآیند برشتهکاری تغییر میکند و بر دریافت اسیدیته و بافت قهوه تاثیر میگذارد. |
۰.۸ الی ۱.۴ درصد | ۱.۷ الی ۴ درصد. این مقدار از کافئین به گیاه کمک میکند تا مقابل رشد قارچها و آفتهایی که در هوای گرم بسیار زیادند، مقاومت کند. | میزان کافئین: کافئین نوعی آفتکش طبیعی است که بالابودن مقدار آن، نشانهی سرسختی گیاه است. |